روستای تاریخی قاطول

یخچال روستای قاطول

روستای قاطول یک یخچال دارد و سازنده آن مرحوم حاج محمد کاشی صاحب و سازنده یکی از قلعه های قاطول به نام قلعه اربابی بوده است.

ساختمان یخچال از خشت خام و مخروطی شکل است. گنبد آن از زمین تا انتها از بیرون 20 پله دارد، نوک گنبد یخچال سالهای طولانی محل آشیانه پرنده لک لک بود. تا قبل از ساختن  آب انبار جدید از یخچال بهره برداری می شد. داخل ساختمان یخچال ، گودال عمیقی که بدنه آن نیز خاکی است به شکل مخروط ناقص حفر شده که محل ذخیره یخ می باشد.

یخچاوان یخچال، استخر بزرگ خاکی مستطیل شکلی است که در کنار یخچال قرار دارد و روباز است. در زمستانها این استخر را پر از آب می کردند و شبهای یخ بندان، چند نفر کارگر روی یخهای استخر آب می پاشیدند. این عمل در اصطلاح ( یخ چاواندن) نام داشت. پس از چند روز که یخها قطور می شد، یخها را شکسته درون گودال یخچال می ریختند. برای گل الود نشدن یخها در مسیر عبور یخ از یخچاوان تا گودال و همچنین دیواره های اطراف ،لابه لای  یخها را با پوشال می پوشاندند. عمل یخ چاواندن آنقدر ادامه پیدا میکرد تا مخزن یخ کامل شود و در تابستانها یخ ها را به فروش می رساندند و عواید آن پس از کسر مخارج بین مالکان آن تقسیم می شد.

 نکته مهم:

یخچال قاطول مربوط به سده‌های متأخر دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و این اثر در تاریخ ۲۲ آبان ۱۳۸۶ با شمارهٔ ثبت ۲۰۱۶۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است